ความเป็นมา ความสำคัญของการจัดทำหลักสูตร

คณะกายภาพบำบัด มหาวิทยาลัยมหิดล เดิมเป็นโรงเรียนกายภาพบำบัด สังกัดภาควิชาศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิกส์และกายภาพบำบัด คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ต่อมาโรงเรียนกายภาพบำบัด ได้รับการยกฐานะเป็นคณะกายภาพบำบัด และวิทยาศาสตร์การเคลื่อนไหวประยุกต์ และในปี๒๕๕๒ ได้เปลี่ยนชื่อเป็น 'คณะกายภาพบำบัด' คณะกายภาพบำบัด เป็นสถาบันการศึกษาทางกายภาพ บำบัด สถาบันแรกที่เปิดการเรียนการสอน หลักสูตรกายภาพบำบัดระดับหลังปริญญา ได้แก่ หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิตสาขากายภาพบำบัด หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต กายภาพบำบัดด้วยการจัด ดัด ดึง และหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขากายภาพ บำบัด (หลักสูตรนานาชาติ) นอกจากหลักสูตรหลังปริญญา คณะยังได้เปิดหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (กิจกรรมบำบัด)

หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชากายภาพบำบัดคลินิก เดิมชื่อ สาขากายภาพบำบัดด้วยการจัด ดัด ดึง (Manipulative Physical Therapy) เป็นการรักษาทางกายภาพบำบัด โดยการใช้มือในการรักษา เดิมมีในต่างประเทศ เช่น ยุโรป ออสเตรเลีย อเมริกา ส่วนของประเทศไทยกายภาพบำบัด จะเป็นในลักษณะ การนวด การดัดดึง ทางหลักสูตรฯ จึงได้รวบรวมศาสตร์ด้านกายภาพของประเทศตะวันตกและตะวันออก มาเพิ่มเติมไว้ในหลักสูตร เพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเชี่ยวชาญ ทักษะวิชาชีพเฉพาะทางด้านกายภาพที่สูงขึ้น จึงทำให้หลักสูตรกายภาพบำบัดของคณะ มีบทบาทในสังคมไทย ผู้สำเร็จการศึกษาจากหลักสูตรเป็นที่ต้องการมาก เช่น โรงพยาบาล สถานประกอบการทั้งภาครัฐ เอกชน รวมถึงชุมชน ทั้งในประเทศและต่างประเทศ

หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต (กายภาพบำบัดคลินิก)

วิชาเอก

1. กายภาพบำบัดการจัด ดัด ดึง
2. กายภาพบำบัดโรคหลอดเลือดสมอง
3. กายภาพบำบัดเด็ก
4. กายภาพบำบัดชุมชนและการส่งเสริมสุขภาพ
5. กายภาพบำบัดระบบหายใจ และหัวใจหลอดเลือด

จุดเด่น ความแตกต่างของหลักสูตรที่ต่างจากสถาบันอื่น

จากสภาวะปัจจุบันในสังคมประเทศไทย ที่มีการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและเศรษฐกิจ ที่จะส่งผลต่อพฤติกรรมของประชาชน ทำให้การเคลื่อน ไหวของร่างกายลดลง มีลักษณะการทำงานในรูปแบบท่าทางซ้ำๆ ส่งผลทำให้เกิดภาวะปวดเรื้อรังมากขึ้น ประกอบกับประเทศไทยกำลังขยับเข้าสู่ภาวะสังคมสูงอายุ ผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น นั่นหมายความว่า การเจ็บไข้ได้ป่วยของเขาจะมีเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ มีภาวะเสี่ยงต่อการเป็นโรคเรื้อรังต่างๆ สถิติการเจ็บป่วยด้วยโรคต่างๆ เพิ่มขึ้น ซับซ้อนมากขึ้น ทำให้มีปริมาณผู้มารับบริการ ด้านกายภาพบำบัดมากขึ้น ซึ่งตอนนี้ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ ได้มอบหมายให้กรมพัฒนาธุรกิจการค้า ร่วมกับมหาวิทยาลัยมหิดล จัดโครงการฝึกอบรมนักกายภาพบำบัด เพื่อผลักดันและส่งเสริมให้นักกายภายบำบัด เปิดคลินิคเพิ่มขึ้น เพื่อรองรับประเทศไทยในการเป็นศูนย์กลาง ด้านการแพทย์แห่งภูมิภาคเอเชีย (Medical Hub of Asia) และศูนย์กลางการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์ หรือเชิงสุขภาพ กายภาพบำบัด คือ การกระทำในการช่วยเหลือผู้ป่วยเพื่อบำบัด ป้องกัน แก้ไข และฟื้นฟูการเสื่อมสมรรถภาพ หรือความพิการของร่างกาย หรือจิตใจ ด้วยวิธีการทางกายภาพบำบัด ซึ่งได้แก่ การดัด การดึง การประคบ การนวด การบริหารร่างกาย หรืออวัยวะส่วนหนึ่งส่วนใดของผู้ป่วย ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการกระทำด้วยวิธีการต่างๆ สาขาวิชากายภาพบำบัดคลินิก เน้นการสร้าง และพัฒนานักกายภาพ ให้มีความชำนาญเชี่ยวชาญเฉพาะทาง สามารถปฎิบัติได้จริง หลักสูตรจึงจัดให้มีการเรียนการสอน เอกวิชาชีพกายภาพบำบัดคลินิกเฉพาะทาง สำหรับนักศึกษาผู้สนใจ ได้แก่ วิชาเอกกายภาพบำบัดการจัด ดัด ดึง กายภาพบำบัดโรคหลอดเลือดสมอง กายภาพบำบัดชุมชนและการส่งเสริมสุขภาพ กายภาพบำบัดเด็ก กายภาพบำบัดระบบหายใจ และหัวใจหลอดเลือด และขณะนี้ทางหลักสูตรฯ ได้ร่างหลักสูตร กายภาพบำบัดทางการกีฬาเพิ่ม เพื่อรองรับความต้องการในสาขาวิชาชีพเฉพาะทางกายภาพบำบัดทางกีฬาของประเทศ

จุดเด่นของหลักสูตร คือ ผู้เรียนใช้ระยะเวลาในการศึกษา ๑ ปี เนื้อหาของหลักสูตรเป็นการผสมผสานระหว่างศาสตร์วิชา การ ทางตะวันออก และตะวันตก นอกจากเรียนทฤษฎีในห้องเรียนผู้เรียนจะได้ค้นคว้าสืบค้น เพื่อทำความเข้าใจในองค์ความรู้ ได้ฝึกใช้เครื่องมือต่างๆ รวมวินิจฉัย วิเคราะห์ กับอาจารย์ผู้สอน เพื่อการบำบัดรักษาได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม รวมถึงฝึกปฏิบัติจริงทั้งกับผู้ร่วมเรียนและฝึกกับผู้ใช้บริการ การเรียนใช้ภาษาไทย สอดแทรกภาษาอังกฤษ ด้วยหลักสูตรคำนึงถึงการให้บริการ หากมีชาวต่างชาติมารักษา นักศึกษาของเราต้องสื่อสารกับคนไข้ได้ เช่น ซักประวัติคนไข้ อธิบายที่มา เหตุผลของอาการ วิธีการรักษาหรือการดูแล และที่สำคัญคือ การให้ความรู้ เสริมสร้างการเป็นผู้ประกอบการ ปัจจุบันเด็กรุ่นใหม่ต้องการเป็นผู้ประกอบการ มีธุรกิจเป็นของตนเอง หลักสูตรตอบโจทย์ สนองความต้องการของผู้เรียน เสริมเนื้อหาหลักสูตรการเป็นผู้ประกอบการ เช่น ขั้นตอนการจัดตั้งธุรกิจ การจดทะเบียนการค้าจะต้องทำอย่างไรบ้าง การวางแผนทางการเงิน การขอกู้เงินทุนกับธนาคาร การวางแผนทำการตลาด เพื่อให้ธุรกิจของตนอยู่รอดอย่างยั่งยืน ทั้งนี้หลักสูตรฯ ต้องการให้นักศึกษาผู้สำเร็จการศึกษาจากคณะได้เป็นนักกายภาพบำบัดที่มีความรู้ เชี่ยวชาญ และนำไปใช้ในการประกอบธุรกิจของตนได้อย่างถูกต้อง

กายภาพบำบัดการจัด ดัด ดึง เน้นการเรียนการรักษา ทางด้านกระดูกและกล้ามเนื้อ เกี่ยวกับอาการปวดบ่า ปวดคอ ปวดหลัง ปวดข้อมือ ปวดเข่า ที่เกิดขึ้นกับกระดูกและกล้ามเนื้อในร่างกายคนเรา โดยใช้วิธีรักษาด้วยมือ การกด การนวด การดัดดึง จัดกระดูก และเสริมเครื่องมือต่างๆ เพื่อช่วยในการรักษา

กายภาพบำบัดเด็ก เด็กจะมีวิวัฒนาการที่แตกต่างกันออกไป เด็กบางคนอาจมีพัฒนาการท่าทางการเคลื่อนไหวช้า หลักสูตรฯ เน้นเรียนรู้ระบบโครงสร้างของกระดูกและกล้ามเนื้อในร่างกายเด็ก เรียนรู้การกายภาพ บำบัดความผิดปกติ บกพร่องด้านท่าทาง การเคลื่อนไหวในเด็ก เทคนิคและวิธีต่างๆ เพื่อรักษาให้เด็กกับมาใช้ชีวิตในสภาพปกติ

กายภาพบำบัดทางด้านโรคหลอดเลือดในสมอง ได้ แก่กลุ่ม ผู้ป่วยที่มีปัญหาของหลอดเลือดที่สมอง เช่น แตก อุดตัน หรือการทำงานของสมองส่วนหนึ่งส่วนใดมีการสูญเสียไป ส่งผลทำให้กล้ามเนื้อของแขน ขา ขยับเคลื่อนไหวไม่ได้ เป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต หลักสูตรเน้น เรียนบำบัดด้วยการกระตุ้นผ่านระบบประสาทรับความรู้สึก การฟื้นฟูประสาทกล้ามเนื้อ การออกกำลังกาย การให้ผู้ป่วยฝึกทำกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อช่วยเหลือตนเอง ในชีวิตประจำวัน หรือเพื่อให้ร่างกาย ผู้ป่วยกลับมาใช้งานได้ปกติ


กายภาพบำบัดชุมชนและการส่งเสริมสุขภาพ เอกนี้หลักสูตร จะมุ่งเน้นบทบาทชุมชนเป็นหลัก ศึกษาวิถีชีวติในชุมชน มีปัญหาสุขภาพอะไรบ้าง ส่งเสริม รักษา และฟื้นฟูสุขภาพอย่างไร เช่น คนในชุมชนนี้ส่วนใหญ่ปวดข้อมือ เราจะเข้าไปทำการสำรวจ เพื่อศึกษาวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนในชุมชน ตั้งแต่สภาพ แวดล้อมและสังคม ความเป็นอยู่ อาชีพ อุปกรณ์เครื่องมือในการทำมาหากิน หาสาเหตุว่าอะไรคือปัญหา วิเคราะห์ แก้ไข การป้องกัน การให้ความรู้ และทักษะเรื่องการปฏิบัติตัวที่ถูกต้อง ทางกายภาพบำบัด การพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีให้กับคนในชุมชน จะทำให้ประชาชนสามารถดูแลสุขภาพของตนเองและครอบครัวได้ รูปแบบการเรียนการสอน และระยะเวลาในการเรียนการสอน

หลักสูตรฯ เน้นการปฏิบัติเป็นหลัก ในแต่ละอาทิตย์ นักศึกษาจะได้ลงปฏิบัติจริงกับผู้ร่วมเรียนและฝึกกับผู้ใช้บริการ พร้อมมีอาจารย์ให้คำแนะนำ เพื่อนักศึกษาปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง นักศึกษา ๓ คนจะมีอาจารย์เป็นที่ปรึกษาดูแล ๑ ท่าน ซึ่งเปรียบเทียบกับหลักสูตรอื่นคือ นักศึกษา ๔-๕ คนต่ออาจารย์ ๑ ท่าน อาจารย์นอกจากจะเป็นที่ปรึกษา ให้คำแนะนำแล้ว ยังเอื้อให้นักศึกษาเกิดการพัฒนาตนเองในด้านต่าง ๆ อย่างถูกต้องและเหมาะสม นักศึกษาเมื่อจบหลักสูตร สามารถนำเอาประสบการณ์ที่ได้จากการเรียนไปใช้จริง ในการช่วยให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยดีขึ้น

รูปแบบการเรียนการสอน และระยะเวลาในการเรียนการสอน

หลักสูตรฯ เน้นการปฏิบัติเป็นหลัก ในแต่ละอาทิตย์ นักศึกษาจะได้ลงปฏิบัติจริงกับผู้ร่วมเรียนและฝึกกับผู้ใช้บริการ พร้อมมีอาจารย์ให้คำแนะนำ เพื่อนักศึกษาปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง นักศึกษาสามคนจะมีอาจารย์เป็นที่ปรึกษาดูแลหนึ่งท่าน ซึ่งเปรียบเทียบกับหลักสูตรอื่นคือ นักศึกษา ๔-๕ คนต่ออาจารย์หนึ่งท่าน อาจารย์นอกจากจะเป็นที่ปรึกษา ให้คำแนะนำแล้ว ยังเอื้อให้นักศึกษาเกิดการพัฒนาตนเองในด้านต่าง ๆ อย่างถูกต้องและเหมาะสม นักศึกษาเมื่อจบหลักสูตร สามารถเอาประสบการณ์ที่ได้จากการเรียนไปใช้จริง ในการช่วยให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยดีขึ้น